ERREPRESIOA
Frantziako Iraultzatik, euskaldunek zapalkuntzari aurre egin behar izan zioten, beren identitate bakarra ezabatzeko ahalegin basatiak eginez, batez ere frantziar eta espainiar estatuen esku. Errepresio hau ez zen soilik politikoa, genozidioa baizik. Euskara debekatu egin zen, tradizioak ezabatu, eta ahalegin guztiak egin ziren euskaldunak ahanzturan barneratzeko.

PIZKUNDEA
Hala ere, eraso gupidagabe horiek gorabehera, euskaldunek beren izpiritua gordetzeko borrokatu dute. Haien istorioa desafio, erresistentzia eta bizirauteko borondate hautsiezina da.
Zapalkuntza horren aurrean, 1841ean euskal mugimendu errenazentista (Eusko Pizkundea) sortu zen. Berpizte sozial eta kultural indartsu horrek mehatxatuta zeuden euskal hizkuntza, tradizioak eta identitatea babestea eta suspertzea zuen helburu. Itxaropenaren eta erresistentziaren itsasargi bihurtu zen, euskal herriaren arima bera zaintzeko erabaki kolektiboa piztuz. Mugimendu horren bidez, euskaldunak borrokatu ziren ez bakarrik bizirik irauteko, baizik eta aurrera egiteko, beren ondare aberatsak hurrengo belaunaldietan iraun zezan.

NOLA GERTATU ZEN PIZKUNDEA
Eremu politikoan, euskal nazionalismoa gorpuzten hasi zen, eta kulturalki, berriz, euskal tradizioen errebalorizazio handia gertatu zen. Berpizkunde horrekin batera, musika ere euskal nortasunaren bizi-adierazgarritzat hartzen zen. Berpizte kultural horren alde egiteko, José Manterola, Resurrección M. Azkue eta Aita Donostiak euskal kantutegi herrikoiak bildu zituzten. Haien ahaleginari esker, galtzeko zorian zegoen musika zehatz-mehatz berreskuratu, transkribatu eta kontserbatu zen.
Garai hartan musika-konposizio ugari sortu ziren. Euskaraz egindako lehen operak Jesus Guridik (Mirentxu, Amaya, El Caserío) eta Jose M. Usandizagak (Mendi-Mendiyan) konposatu zituzten, eta lorpen kultural garrantzitsua izan zen.
Mugimendu honen funtsezko gertakarietako bat Antton D 'Abbadieren "Euskal Lore Jokoak" (Euskal Lore Jokoak) sortzea izan zen. Lore Jokoak Euskal Errenazimenturako plataforma nagusi bihurtu ziren berehala, euskal hizkuntza, musika eta kultur harrotasuna ospatzeko gune bat eskainiz.
Errepresioaren aurka agertu zen, beraz, Euskal Herriaren espiritu sortzailea sustatuz eta mantenduz, bere identitate eta ondare sentimendua indartuz, kultura suspertzen eta erresistitzen ari zen garai batean.

HELBURUAK
• Euskal Pizkundearen prozesu historikoa arakatzen du, 1841etik 1936ra izandako sorrera eta garapena arakatuz, eta euskal musikari egindako ekarpenak aztertzen ditu.
• Euskal Pizkundeak aldi honetan musikarien sormen lanetan izan duen eragina aztertzea.
• Garai honetako funtsezko musika-aldiak, -adierazpenak eta -eragin handiko euskal musikariak identifikatzea, eta paisaia kulturalari egiten dizkioten ekarpenak eztabaidatzea.
• Musikak euskal kultura-nortasuna zaintzeko eta indartzeko duen zeregina ulertzea.
• Errepresioak eta bazterketak euskal musikaren hedapenean, garapenean eta bilakaeran duten eragina kritikoki ebaluatzea.

EUSKAL PIZKUNDEAREN EMAITZAK:
• Mugimenduak euskararen ikasketa filologiko eta gramatikalak bultzatu zituen, eta euskararen erabilera bultzatzeko eta sustatzeko ahaleginak asko zabaldu ziren.
• Euskal musikaren, literaturaren eta arte plastikoen balioa indartu zen, eta, ondorioz, garatu egin zen, euskal instrumentu tradizionalak jotzeko moduan aldaketak sartuz.
• Euskal nortasuna eta berpizte politikoa nabarmen indartu ziren aldi horretan.
 

ONDORIOA
Ikerketa honek euskal gizarte modernoaren sorrera ulertzeko ahalmena du. Euskal Pizkundea bezalako mugimendu historikoak eta horiek adierazpen kulturaletan duten eragina aztertzea, musika kasu, funtsezkoa da ulertzeko nola eboluzionatu duen euskal identitateak zoritxarrean. Dinamika horiek aztertuz, mundu osoko gizarteek beren ondare kulturala nola kontserbatzen, eraldatzen eta mantentzen duten jakingo dugu, erresistentzia kultural baketsua zein den erakutsiz.